Çalışmanın başlatıldığı sırada pulmoner tüberküloz (PTB) tedavisinde standard doz (10 mg/kg) ila yüksek doz (25/35 mg/kg) rifampisinin güvenliği ve etkinliğini karşılaştıran hiçbir araştırma verisi bulunmamaktaymış.
Bu çok merkezli, faz IIb randomize kontrollü çalışmaya 333 kültür pozitif ve ilaca duyarlı pulmoner tüberküloz hastası dahil edilmiş. Hastaların bir grubuna standard doz rifampisin (R10), diğer grubuna ise yüksek doz rifampisin (R25/R35) 8 hafta boyunca indüksiyon tedavisi olarak, takibinde ise her iki gruba da 16 hafta boyunca standard dozda rifampisin uygulanmış. Birincil sonlanım noktaları, tedavi sırasında ortaya çıkan 3. derece advers olaylar (AE) ve sıvı besiyerinde kültür negatifleşme süresi olarak belirtilmiş.
Toplamda değerlendirmeye alınan 323 (R10: 105 hasta / R25: 112 hasta / R35: 106 hasta) hastadan oluşan tedavi popülasyonunda, indüksiyon döneminde 34 hastada [R10: %9.5 (n=10/105), R25: %9.8 (n=11/112), R35: %12.3 (n=13/106)] 3. derece advers olay bildirilmiş. 23 hastada 3. derece hepatotoksisite [R10: %3.8 (n=4/105), R25: %6.3 (n=7/112), R35: %11.3 (n=12/106)], 15 hastada 3. derece hiperbilirubinemi [R10: %1.9 (n=2/105), R25: %3.6 (n=4/112), R35: %8.5 (n=9/106)] ve 9 hastada klinik olarak sarılık gelişmiş [R10: %1.0 (n=1/105), R25: %0.9 (n=1/112), R35: %6.6 (n=7/106)]. Sadece R10 ile R35 grupları arasında hepatotoksisite (p=0.039), hiperbilirubinemi (p=0.031), klinik sarılık (p=0.032) ve yan etki nedeniyle tedavi sonlanımı (p=0.039) açısından anlamlı farklılıklar gözlenmiş. Çalışma süresi boyunca on sekiz hastada ciddi advers olay (4. derece) ve altı hastada ölüm (R10: 3 hasta, R25: 1 hasta, R35: 2 hasta) meydana gelmiş. R25 [düzeltilmiş risk oranı: 1.71, 95%GA 1.26-2.31; (katı besiyerinde: 1.97, 95%GA 1.46-2.67)] ve R35 gruplarında [düzeltilmiş risk oranı: 1.81, 95%GA 1.33-2.48; (katı besiyerinde: 2.24, 95%GA 1.64-3.06)] sıvı besiyerinde kültür negatifleşme süresi, R10’a göre [34 ve 44 gün] daha hızlı olmuş. R25 grubunda herhangi bir başarısızlık ve nüks görülmemiş.
Hepatotoksisite, klinik sarılık ve yan etki nedeniyle tedavi sonlanımı R35 grubunda R10’a göre anlamlı derecede daha fazla görülmüş. R25 grubu ise R10’dan daha etkili ve yan etki profili R10 ile benzer bulunmuş. Bu nedenle yüksek doz rifampisinin (25 mg/kg) bir alternatif olarak kullanılabileceği belirtilmiş.
Perumal Kannabiran B, Palaniappan NA, Manoharan T, et al. Safety and efficacy of 25 mg and 35 mg vs 10 mg rifampicin in pulmonary tb: a phase ııb randomized controlled trial. Open Forum Infect Dis. 2024; ofae034.
Makale İçin Tıklayınız