29 Haziran 2021 Salı günü, 21.00-22.30 saatleri arasında “Haziran Ayında COVID-19: Güncel Durum ve Gelişmeler” konulu web konferans yapılacaktır.
PROGRAM
Yöneten: Prof. Dr. Önder ERGÖNÜL
Koç Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Konuşmacılar:
Prof. Dr. Önder ERGÖNÜL
Koç Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Prof. Dr. Gökhan AYGÜN
İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Doç. Dr. Mehtap AYDIN
Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi
Selam ve Saygılarımızla.
KLİMİK Derneği Yönetim Kurulu
Bu çalışmada, COVID-19 sonrası hastaların 6 aylık takipleri yapılmış ve solunum sistemi sekelleri, nörobilişsel bozukluklar, zihinsel sağlık bozuklukları, metabolik bozukluklar, kardiyovasküler bozukluklar, gastrointestinal bozukluklar, halsizlik, yorgunluk, kas-iskelet ağrısı ve anemiyi içeren birçok farklı sekelleri tanımlanmış. Ağrı kesici ilaçlarla birlikte antidepresan, anksiyolitik, antihipertansif ve oral hipoglisemik ajanlar da dahil olmak üzere çeşitli terapötik aj anların kullanımının arttığı ve hastalığın ciddiyetiyle korelasyon gösterdiği saptanmış.
Bu sonuçlarla, COVID-19’lu bireyler arasında uzamış sekellerin azaltılması amaçlı sağlık sistemi planlamasının ve multidisipliner bakım stratejilerinin geliştirilmesinin gerektiği belirtilmiş.
Al-Aly Z, Xie Y, Bowe B. High-dimensional characterization of post-acute sequelae of COVID-19. Nature. 2021; 594 (7862): 259-64.
Yakın zamanda yayımlanan bu çalışmada, Katar’da daha önce hastalık geçirmiş veya aşılanmış kişilerde (Pfizer ve Moderna) seyahat için havaalanına geldiklerinde alınan COVID-19 PCR testi sonuçları değerlendirilmiş.
18 Şubat’tan 26 Nisan’a kadar süren test programı sırasında çeyrek milyondan fazla insan (261 849) havaalanına gelmiş. Yolcuların %75.1’i erkekmiş ve ortalama yaş 33 bulunmuş. Aşılı olan 31 190 yolcunun 10 092’si cinsiyet, yaş, milliyet ve test tarihi ile önceden infeksiyon kaydı olmayan aşılanmamış kişilerle eşleştirilmiş. Araştırmacılar iki grubu karşılaştırarak PCR pozitiflik oranını, aşılanmamış ve daha önce infekte olmamış grupta %3.74, tam aşılı yolcular arasında ise %0.82 bulmuşlar.
PCR testinden en az 90 gün önce COVID-19 infeksiyon kaydı bulunmayan ve aşısız 9180 yolcunun 7694’ü, önceden infeksiyonu kaydı olan ve aşısız yolcularla eşleştirilmiş. Daha önce infeksiyon kaydı olmayan aşılanmamış yolcularda COVID-19 pozitiflik oranı %3.81 iken, daha önce COVID-19 geçirmiş hastalarda %1.01 olarak saptanmış.
Araştırmacılar, aşının hastalıktan korunmadaki önemiyle birlikte, özellikle varyant suşlarla ilgili yeni bir dalganın tetiklenme ihtimali ve de aşının bazı varyantlara karşı yeterli etkinlikte olamayacağı ihtimali nedeniyle PCR testinin halen önemli olduğuna vurguluyorlar.
Bertollini R, Chemaitelly H, Yassine HM, Al-Thani MH, Al-Khal A, Abu-Raddad LJ. Associations of vaccination and of prior infection with positive PCR test results for SARS-CoV-2 in airline passengers arriving in Qatar. JAMA. 2021: e219970.
Danimarka’da yapılan toplum kökenli genişlemiş spektrumlu beta laktamaz üreten (GSBL) Escherichia coli ve Klebsiella pneumoniae bakteriyemi risk faktörlerini araştıran bu çalışmada 11 yılın verileri değerlendirilmiş. Florokinolon kullanımı, son bir yıl içinde üç veya daha fazla hastane yatışı, yatıştan 15-365 gün öncesinde üç veya daha fazla antibiyotik reçetesi, erkekler, üç ay içinde hastane yatışı yüksek riskli bulunmuş. Hastane başvuruları azaldığı halde GSBL pozitif E. coli ve K. pneumoniae bakteriyemi oranının 2007’de %2.7’den 2016’da %7.7’ye yükselmesinin dirençli bakterilerin toplumda yayıldığını gösterdiğini belirtmişler.
Richelsen R, Smit J, Laxsen Anru P, Schønheyder HC, Nielsen H. Risk factors of community-onset extended-spectrum β-lactamase Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae bacteraemia: an 11-year population-based case-control-control study in Denmark. Clin Microbiol Infect. 2021 Jun;27(6):871-7.
Solid organ transplantasyonu hastalarında, immünosüpresyon nedeniyle aşıya karşı humoral yanıtın düşük olması ve iki doz SARS-CoV-2 mRNA aşısını yaptırmasına karşılık infekte kişilerin belirlenmesi nedeniyle bu hasta grubunda üçüncü doz aşının etkinliği araştırılmış.
101 solid organ transplantasyonu yapılan hastada üç doz mRNA aşı etkinliğinin araştırıldığı çalışmada ilk iki doz aşı bir ay arayla yapılmış, üçüncü doz aşı da ikinci aşıdan 61±1 gün sonra yapılmış. Anti–SARS-CoV-2 antikor prevalansı birinci doz aşıdan önce %0, ikinci doz aşıdan önce %4, üçüncü doz aşıdan önce %40 ve üçüncü doz aşıdan 4 hafta sonra %68 olarak ölçülmüş. Üçüncü dozdan önce seronegatif olan 59 hastadan 26’sı (%44) üçüncü doz aşıdan dört hafta sonra seropozitif olmuş.
Bu çalışma solid organ transplantasyonu yapılan hastalarda üçüncü doz mRNA aşısının yapılmasının COVID-19’a karşı immünojeniteyi arttırdığını göstermektedir.
Kamar N, Abravanel F, Marion O, Couat C, Izopet J, Del Bello A. Three doses of an mRNA Covid-19 vaccine in solid-organ transplant recipients. N Engl J Med. 23 Haziran 2021.
Aralık 2020-Şubat 2021 tarihleri arasında 35 691 gebeye mRNA aşısı yapıldı. Gebe olmayan kadınlarla karşılaştırıldığında, gebelerde injeksiyon bölgesinde ağrı gelişmesi şikayeti daha sık; baş ağrısı, ateş, miyalji daha nadir izlendi. Bu gebeler arasından ‘gebelikte güvenli aşı birimi’ne kaydedilen 3958 gebede istenmeyen yan etkiler olarak preterm doğum (%9.4) ve gestasyonel yaşa göre fetüste gelişme geriliği (%3.2) olarak belirlendi. Yenidoğan dönemde bebek ölümü görülmedi. Direk karşılaştırma yapılamamakla birlikte son trimestrde aşılanan gebeler ve gebeliğin başında aşılanarak izlenen gebeler arasında yukarda belirlenen etkiler benzer olup aynı zamanda COVID-19 pandemisi öncesi gebelik izlem sonuçlarıyla benzerdi.
Bu çalışmaya göre mRNA COVID-19 aşıları gebelikte belirgin güvenlik verileri sağlamamıştır. Bununla bilrikte erken gebelik döneminde aşılanmış daha fazla gebenin takibi, neonatal dönemdeki daha fazla sayıda anne ve bebek izlemi yapılması daha net sonuçların ortaya konması için gereklidir.
Shimabukuro TT, Kim SY, Myers TR, et al. Preliminary findings of mRNA covid-19 vaccine safety in pregnant persons. N Engl J Med. 2021; 384 (24): 2273-82.
