Paradoks yanıt (PR) ve immün rekonstitüsyon inflamatuar sendromu (IRIS) tüberküloz tedavisinin sık görülen yan etkileridir. Nörolojik durumlar başta olmak üzere ağır PR ve IRIS tedavisinde kortikosteroidler ilk basamak tedavi olarak kullanılmaktadır. Ağır PR ve IRIS tedavisinde TNF-α antagonisti kullandıkları dört vakayı raporlayan araştırmacılar bir literatür taraması yaparak 20 vaka daha tanımlamışlar. Tüm vakaların 14’ü kadın, 10’u erkek olup median yaşları 36 imiş (IQR,28-52). Vakaların 12’si tüberküloz öncesi immünkompromize olup tedavisiz HIV infeksiyonu olan (n=6) ve immünsüpresif tedavi (TNF-α antagonisti, (n=5); Takrolimus, (n=1) almakta olan kişilermiş. En sık tüberküloz tutulumu nöromeningial (n=15), pulmoner (n=10), lenf nodu (n=6) ve milier (n=6) tutulummuş. 23 vakada antitüberküloz ilaç direnci yokmuş. Antitüberküloz tedavinin başlanmasından sonra PR ya da IRIS gelişimi için median süre 6 hafta (IQR, 4-9) olup başlıca tüberkülom (n=11), serebral vaskülit (n=8) ve lenfadenit (n=6) ile seyretmiş. 23 vakada PR ve IRIS için birinci basamak tedavi yüksek doz kortikosteroidmiş. TNF-α antagonistleri, infliksimab(n=17), talidomid (n=6) ve adalimumab (n=3), kurtarma tedavisi olarak kullanılmışlar. Altı hastada nörolojik sekel, dört hastada TNF-α antagonistleri ilişkili ciddi yan etki gelişmekle beraber tüm hastalar iyileşmiş. TNF-αantagonistleri, tüberküloz tedavisi sırasında gelişen ağır PR ve IRIS’in tedavisinde kurtarma ya da kortikosteroidden kaçınmada etkili ve güvenli olarak değerlendirilmiş.
Armange L, Lacroix A, Petitgas P, et al. The use of TNF-α antagonists in tuberculosis to control severe paradoxical reaction or immune reconstitution inflammatory syndrome: a case series and literature review. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2023; 42 (4): 413-22.
