Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), N. gonorrhoeae’yi insan sağlığı açısından öncelikli antimikrobiyale dirençli (AMR) patojenler arasında listelemektedir; ancak AMR sorununun küresel boyutu, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde, pek bilinmemektedir. DSÖ Gonokok Antimikrobiyal Gözetim Programı (GASP), bölgesel, ulusal ve yerel referans laboratuvarlarından oluşan küresel bir iş birliği ağı olup, tüm DSÖ bölgelerinde gonokok AMR verilerini toplamak ve uluslararası alanda mevcut gonokok AMR gözetim programlarıyla iş birliği yapmak üzere tasarlanmıştır.
Bu retrospektif gözlemsel çalışmada 2019-2022 yılları arasında DSÖ’ye sunulan küresel N. gonorrhoeae AMR verileri incelenmiş. 77 ülkeden elde edilen gonokok izolatlarının seftriakson, sefiksim, azitromisin ve siproflokasasin için duyarlılıkları retrospektif olarak değerlendirilmiş. Direnç tanımları EUCAST ve CLSI’a göre yapılmış.
75 ülkenin %39unda seftriaksona, 56 ülkenin %50’inde sefiksime dirençli ya da azalmış duyarlılığı olan en az 1 izolat bildirilirken 66 ülkenin %88inde azitromisine, 75 ülkenin %99unda siprofloksasine direnç bildirilmiş.
Sonuç olarak gonore tedavisinde kullanılan başlıca antibiyotiklere karşı küresel direncin giderek artmakta olduğu vurgulanmış. Özellikle siprofloksasin artık etkili bir tedavi seçeneği olmaktan çıkmış. Seftriakson halen ilk basamak tedavide en önemli ajan olmakla birlikte, direnç sinyallerinin endişe verici olduğu belirtilmiş. Gonorenin önlenmesi, hasta ve temaslıların erken tanı ve tedavileri, surveyans ve antibiyotik yönetişiminde iyileştirmelerin esas olacağı bildirilmiş.
Unemo M, Lahra MM, Cole MJ, Marcano Zamora D, Jacobsson S, Galarza P, Martin I, Kreisel KM, Galas M, Bertagnolio S, Ramon-Pardo P, Maatouk I, Wi T. WHO global gonococcal antimicrobial surveillance programmes, 2019-22: a retrospective observational study. Lancet Microbe. 2025: 101181.
