İlaç-gıda etkileşiminin yönetilmesi, beta-laktam antibiyotiklerin optimal etki ve güvenlik profilinin elde edilmesine yardımcı olabilir. Polonya’da yapılan bu sistematik derlemeye yiyecek, içecek, antasitler veya mineral takviyelerinin farmakokinetik (PK) parametreler veya PK/farmakodinamik (PK/PD) indeksler üzerindeki etkisini değerlendiren 166 çalışma alınmış. Gıda etkileşimine ilişkin verilerin olduğu 25 beta-laktamdan 18’inin klinik açıdan önemli etkileşimleri olduğu bulunmuş. Gıdaların en yüksek negatif etkisinin (hızlı salımlı formülasyonlar) ampisilin, sefaklor, (sıvı formülasyonlar ve tabletler) sefroksadin, sefradin, kloksasilin, oksasilin, penisilin V ve sultamisilin gruplarında olduğu (EAA veya Cmaks >%40 azalmış) gözlemlenirken, en yüksek pozitif etkinin (uzatılmış salımlı tabletler) sefditoren pivoksil, sefuroksim ve tebipenem pivoksilde olduğu görülmüş (EAA veya Cmaks >%45 artmış). Antasitler veya mineral takviyeleriyle birlikte 13 β-laktamdan 4’ünde önemli ölçüde daha düşük biyoyararlanım oluşmuş, bunlardan en yüksek negatif etki (demir tuzları ile) sefdinir ve orta düzeyde negatif etki ise (antasitlerle) sefpodoksim proksetilde görülmüş. İçeceklerle etkileşime ilişkin veriler 11 antibiyotikle sınırlı kalmış. Sütle alımda sefaleksin, sefradin, penisilin G ve penisilin V için emilim >%40 azalırken, sefuroksimin orta derecede arttığı gösterilmiş. Amoksisilin ve sefaklor için kızılcık suyuyla önemli bir etkileşim meydana gelmemiş.
Antibiyotiklerin fizikokimyasal özellikleri, ilaç formülasyonu, müdahale türü ve hastanın sağlık durumu gibi faktörler etkileşimleri etkileyebilir. Yazarlar dahil edilen çalışmaların güncel olmaması, metodolojilerinin farklılığı ve tek tek ilaçlar için veri dağılımının orantısız olmasından dolayı çalışmanın kanıt düzeyinin düşük olduğunu belirtmişler.
Wiesner A, Zagrodzki P, Paśko P. Do dietary interventions exert clinically important effects on the bioavailability of β-lactam antibiotics? A systematic review with meta-analyses. J Antimicrob Chemother. 2024; 79 (4): 722-57.
