Obeldesivir, SARS-CoV-2’nin RNA’ya bağımlı RNA polimerazını, RNA ipliğine kovalent bağ ile entegre olarak inhibe eden, böylece zincir sonlanmasına veya kalıp bağımlı inhibisyona yol açan oral bir nükleozid analoğu ön ilacıdır.
Yüksek riskli, hastanede yatmayan COVID-19 hastalarında obeldesivirin etkinliği ve güvenliği (BIRCH) çalışması, 18 ülkedeki 72 merkezde Kasım 2022 ile Ekim 2023 tarihleri arasında yürütülen, faz 3, randomize, çift kör, plasebo-kontrollü bir çalışma olarak tasarlanmış. Bu çalışma, daha hafif hastalıkla ilişkili bir dönem olan omikron varyantının yaygın olduğu dönemde yürütülmüş. Şiddetli COVID-19 geliştirme riski taşıyan (aşısız ise >1 risk faktörü, aşılanmış ise ≥2 risk faktörü: örneğin ileri yaş, obezite, kronik akciğer hastalığı, kardiyovasküler hastalık, vb.) hastanede yatmayan yetişkinler, COVID-19 semptomlarının başlamasından itibaren ≤5 gün içinde çalışmaya dahil edilmiş ve beş gün boyunca günde iki kez 350 mg obeldesivir veya plasebo almak üzere 1:1 oranında randomize edilmiş. Birincil sonlanım noktası, 29. güne kadar COVID-19 ile ilişkili hastaneye yatış veya tüm nedenlere bağlı ölümmüş. Diğer sonlanım noktaları arasında 15. güne kadar semptomların hafiflemesi için geçen süre, SARS-CoV-2 viral RNA kopya sayısı ve enfeksiyöz viral titrede değişiklik, advers olayların ve laboratuvar anormalliklerinin insidansı yer almış. Toplam 465 katılımcı (obeldesivir: 233; plasebo: 232) randomize edilmiş ve en az bir doz obeldesivir ilacı almış. Başlangıç özellikleri gruplar arasında genel olarak dengeliymiş. Katılımcıların %58’i en az bir COVID-19 aşısı almış ve %92’si SARS-CoV-2 antikorları için seropozitifmiş. Yirmi dokuzuncu güne kadar COVID-19 ile ilişkili hastaneye yatış veya tüm nedenlere bağlı ölüm, obeldesivir grubundaki 211 katılımcının 0’ında (%0) ve plasebo grubundaki 207 katılımcının 1’inde (%0.5) bildirilmiş. COVID-19 semptomlarının hafiflemesi için geçen süre, obeldesivir ile plaseboya kıyasla sayısal olarak daha kısaymış. Obeldesivir, plaseboya kıyasla beşinci günde viral RNA kopya sayısında, üçüncü ve beşinci günlerde infeksiyöz titrede azalma sağlamış.
Değişen COVID-19 ortamı bağlamında yetersiz güce sahip olmasına rağmen, hedeflenen risk faktörlerine sahip hastanede yatmayan yetişkinlerde obeldesivir, COVID-19 ile ilişkili hastaneye yatış veya tüm nedenlere bağlı ölümü iyileştirmemiş. Obeldesivir, viral RNA kopya sayısında ve infeksiyöz titrede azalma sağlayarak SARS-CoV-2 replikasyonunu engelleme yeteneğini göstermiş ve semptomların sayısal olarak daha hızlı hafiflemisini sağlamış.
Streinu-Cercel A, Castagna A, Chang SC, et al. Efficacy and safety of obeldesivir in high-risk nonhospitalized patients with COVID-19 (BIRCH): a phase 3, randomized, double-blind, placebo-controlled study. Clin Infect Dis. 2025: ciaf406.
