Frontiers in Microbiology dergisinde 15 Ocak 2021 tarihinde yayımlanan bir derleme. COVID-19 ve olası gelecek pandemiler konusunda tarihten gelen deneyimlerle ufuk açıcı bakış açısı sunuyor. Aşağıdaki metinde durumumuzu özetlemişler:
Pandemi potansiyeli olan bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkması ve yayılması tarih boyunca düzenli olarak meydana gelmiştir. Veba, kolera, grip, şiddetli akut solunum sendromu koronavirusu (SARS-CoV) ve Orta Doğu solunum sendromu koronavirusu (MERS-CoV) gibi büyük pandemiler ve salgınlar insanlığı etkiledi. Dünya şimdi yeni koronavirus hastalığı 2019 (COVID-19) salgınıyla karşı karşıya. Pandemiye yol açan birçok bulaşıcı hastalık, üreme, avcılık ve küresel ticaret faaliyetleri yoluyla hayvanlarla artan temas nedeniyle insanlara bulaşan zoonotik patojenlerden kaynaklanmaktadır. Patojenlerin insanlara bulaşma mekanizmalarının anlaşılması, infeksiyonları önleme ve kontrol etme yöntemlerinin oluşturulmasına izin verdi. Yüzyıllar boyunca tecrit, karantina ve sınır kontrolü gibi halk sağlığı önlemlerinin uygulanması bulaşıcı hastalıkların yayılmasını kontrol altına almaya ve toplumun yapısını korumaya yardımcı oldu. Farmasötik müdahalelerin yokluğunda, bu sınırlama yöntemleri günümüzde hala COVID-19 pandemisini kontrol etmek için kullanılmaktadır. Su kaynaklı patojenlerin, vektör kaynaklı hastalıkların ve hayvan-insan arasında zoonotik yayılmaların küresel gözetim programları, bulaşıcı tehditlerin ortaya çıkışını hızlı bir şekilde tespit etmek için birincil öneme sahiptir. Pandemi durumunda etkili bir yanıt için hızlı teşhis testleri, temas takibi, ilacın yeniden kullanımı, hastalık şiddeti biyolojik belirteçleri için yeni teknolojiler ve aşıların geliştirilmesi ve üretimi için yeni platformlara ihtiyaç vardır.
Piret J, Boivin G. Pandemics Throughout History. Front Microbiol. 2021; 11: 631736.
