Solunum yolu infeksiyonları tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunudur. Günümüzde kullanılan moleküler tabanlı solunum yolu paneliyle etkenler kısa sürede yüksek duyarlılıkla belirlenebilmektedir. Bu çalışmanın amacı testin pozitifliği ile hastanın demografik verileri, şikâyet ve semptomları, komorbiditeleri ve başlangıç laboratuvar parametreleri arasındaki ilişkiyi belirleyerek testin akılcı bir şekilde kullanımına katkıda bulunmak olarak belirtilmiş.
Eylül 2023–Nisan 2024 tarihleri arasında solunum yolu paneli istemi olan 915 örnek çalışmaya dahil edilmiş. Örneklerin hangi kliniklerden geldiği, hastaların epidemiyolojik özellikleri, istem anındaki şikayetleri, lökosit sayıları ve C-reaktif protein (CRP) değerleri, o dönemde sahip oldukları ek hastalıklar retrospektif olarak hasta dosyalarından elde edilmiş. Çalışmaya dahil edilen 915 örneğin 559 (%61.09)’u pozitif bulunmuş. Cinsiyet ve hastaların yattığı bölüm açısından pozitif ve negatif hastalar arasında anlamlı düzeyde fark saptanmamış. Ancak, öksürük, burun akıntısı, balgam ve boğaz ağrısı varlığı ile ≤18 yaş olan hasta grubunda pozitiflik açısından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark olduğu görülmüş (p<0.05). Panel negatif grupta ek hastalık varlığı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuş (p<0.05). CRP değerleri ve lökosit sayıları için alıcı işletim karakteristiği eğrisi (Receiver Operating Characteristic Curve –ROC)’nde güvenilir ve ayırt edici bir kesim noktası belirlenememiş. Ki-kare otomatik etkileşim (Chi-square Automatic Interaction Detection–CHAID) algoritması sonuçlarına göre panelin pozitif veya negatif olmasını en çok etkileyen değişkenler sırasıyla öksürük, yaş, ek hastalık ve dispne olarak belirlenmiş.
Çalışma, solunum yolu infeksiyonlarında klinik bulguların varlığında, panelin akılcı kullanımı sayesinde etkenin kısa sürede tespit edilmesiyle uygun tedaviye zamanında başlanmasının ve böylece sağlık harcamalarının ekonomiye olan yükünün azaltılmasının mümkün olabileceğini savunmaktadır.
Uğur M, Şahin AM, Avcı E. [Interpretation of molecular panel results in the diagnosis of respiratory tract infections according to clinical and demographic features]. Klimik Derg. 2025;37(4):36-44. Turkish.
